Tê bì chân tay đang trở thành một triệu chứng ngày càng phổ biến có thể gặp ở bất kì ai dù là từ thanh thiếu niên hay những người cao tuổi và gây ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Vậy tê bì chân tay là gì, nguyên nhân và cách phòng ngừa như thế nào? Hãy cùng Dưỡng tìm hiểu nhé!

1. Tê bì chân tay là gì?

Tê bì thực chất là tình trạng rối loạn cảm giác hay dị cảm một phần hoặc hoàn toàn ở một số vị trí trên cơ thể. Tình trạng này thường đi kèm với cảm giác đau nhói bất thường như kim châm không liên quan đến kích thích cảm giác. Tê bì chân tay (Numbness of Limb) là hội chứng bệnh thần kinh phổ biến nhất.

Tê bì chân tay là cảm giác bị tê ở tay hoặc ở chân do các dây thần kinh đang bị chèn ép. Hầu hết các trường hợp đều cảm thấy tê nhiều ở các ngón giữa và ngón trỏ.

Khi mắc bệnh lý này, người bệnh thường có cảm giác ngón tay, ngón chân như bị kim đâm hoặc kiến bò. Thậm chí, có người còn mất cảm giác. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống sinh hoạt thường ngày khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, việc vận động cũng khó khăn hơn.

Tê bì chân tay thường có cảm giá tê ở cánh tay trước, sau đó lan xuống cổ tay, bàn tay và ngón tay. Bệnh tuy không quá nguy hiểm nhưng cần được điều trị sớm, nếu không việc cầm nắm, đi đứng của người bệnh sẽ gặp rất nhiều khó khăn.

2. Đối tượng dễ mắc phải tình trạng tê tay chân

2.1. Người cao tuổi

Theo quy luật tất yếu của thời gian, tuổi càng cao đồng nghĩa với các bộ phận trong cơ thể trở nên “rệu rã” “già nua”. Một trong những cơ quan chịu tác động rõ rệt nhất đó chính là hệ xương khớp.

Hệ xương khớp bị “lão hóa” là một trong những nguyên nhân dẫn đến chân tay tê nhức, đau mỏi. Không chỉ vậy, vùng vai gáy, lưng gối cũng bị “hành hạ” vì cảm giác nhức buốt, nhói đau.

Sức đề kháng của người già vốn suy giảm tạo điều kiện thuận lợi cho các yếu tố thời tiết như phong (gió), hàn (lạnh), thấp (ẩm thấp) tác động làm kinh mạch ứ trệ, khí huyết kém lưu thông làm tình trạng bệnh thêm trầm trọng vào những ngày thời tiết thất thường. Do vậy, đối tượng có nguy cơ cao nhất là những người già.

2.2. Người mắc các bệnh mãn tính

Tê nhức chân tay là biểu hiện của nhiều chứng bệnh mãn tính, trong đó phải kể đến là thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm, đau thần kinh tọa, bệnh tiểu đường, xơ vữa động mạch, mỡ máu…Theo nghiên cứu, những căn bệnh mãn tính này gây chèn ép các dây thần kinh và mạch máu dẫn đến dẫn tới tình trạng thiếu hụt máu cung cấp nuôi dưỡng dây thần kinh. Từ đó, gây tê nhức chân tay, đau mỏi vai gáy. Tùy vào vị trí và mức độ bệnh mà sẽ có các triệu chứng đau nhức, tê nhức khác nhau.

Các triệu chứng này hoàn toàn có thể khắc phục nếu được phát hiện sớm và sẽ giúp giảm, thậm chí hết tê bì nhưng nếu không chữa trị sớm mà để bệnh trở nặng hơn sẽ khiến mạch máu chít hẹp, tắc mạch sẽ dẫn tới tình trạng teo cơ, trợt loét.

2.3. Phụ nữ sau sinh

Tê tay sau sinh cũng là hiện tượng phổ biến ở phụ nữ sau khi sinh với biểu hiện là các ngón tay thi thoảng bị tê cứng, có thể kèm theo tê buốt, châm chích hoặc chuột rút. Cơn đau có thể bị lan sang các vùng như cẳng chân, mông, đùi,… thậm chí có thể hạn chế khả năng di chuyển nêu không được điều trị sớm.

2.4. Người ít vận động & người làm việc quá sức

Tê bì chân tay còn được xem là căn bệnh “thời đại” do thói quen lười vận động của một nhóm bộ phận như nhân viên văn phòng, tài xế, thợ may…

Do tính chất công việc, những người này buộc phải ngồi nhiều, ít đi lại, làm việc văn phòng có tiếp xúc với máy tính trong nhiều giờ liên tục, cử động tay chân hạn chế. Trải qua một thời gian kéo dài, dây thần kinh bị chèn ép, khí huyết kém lưu thông cũng dẫn đến hiện tương tê mỏi, đau nhức tứ chi. Ngoài ra, những ai làm việc quá sức, thường xuyên mang vác nặng cũng “lọt” vào tầm ngắm của chứng bệnh tê nhức tay chân.

3. Nguyên nhân tê bì chân tay

Theo kết quả nghiên cứu từ Viện Rối loạn thần kinh và đột quỵ Quốc gia (NINDS), có nhiều nguyên nhân dẫn đến tê bì chân tay kèm theo đau nhức xương khớp bao gồm cả bệnh lý và sinh lý:

3.1. Bệnh lý

3.1.1. Thoái hóa cột sống

Theo tuổi tác, các đốt sống trở nên yếu và bào mòn. Cơ thể vì vậy tạo và tích tụ canxi để khắc phục tình trạng này, nhưng điều đó lại vô tình gây nên gai xương chèn ép rễ thần kinh gây cản trở đến sự lưu thông máu và dẫn đến nhiều triệu chứng trong đó có đau nhức và tê ngứa ở tay chân.

Bệnh lý này hường xảy ra về đêm hoặc khi thay đổi thời tiết, thoái hóa cột sống khiến sụn khớp, đốt sống bị bào mòn, cọ xát với rễ thần kinh gây đau nhức, tê bì vùng cổ lan xuống hai tay hoặc đau từ thắt lưng xuống hai chân.

Tình trạng này nếu không được điều trị sớm sẽ ngày càng nặng và thường xuyên xảy ra. Thậm chí, bệnh có thể gây biến chứng nghiêm trọng như teo chân tay, liệt tay chân.

3.1.2. Thoát vị đĩa đệm

Thoát vị đĩa đệm là nguyên nhân gây tê tay chân phổ biến, thường gặp ở đĩa đệm cột sống cổ và thắt lưng. Tương tự như gai xương, đĩa đệm khi trượt khỏi vị trí ban đầu cũng sẽ chèn ép vào các mô mềm và các dây thần kinh xung quanh, từ đó dẫn đến đau nhức, tê ngứa chân tay, ảnh hưởng trực tiếp đến vận động của người bệnh.

3.1.3. Thoái hóa khớp

Đây là tình trạng sụn khớp bị bào mòn, các đoạn xương có thể lệch khỏi vị trí vốn có do khớp mất khả năng kết nối, từ đó gây tổn thương các mô và rễ thần kinh xung quanh, làm cho tay chân bị tê.

3.1.4. Viêm đa khớp dạng thấp

Tình trạng khớp tay, khớp chân bị viêm nhiễm, sưng tấy cũng sẽ gây tê bì tay chân và thường xảy ra sau khi nằm hoặc ngồi quá lâu tại một vị trí và đi kèm cơ cứng khớp.

3.1.5. Hẹp ống sống

Thoái hoá cột sống hay thoái vị đĩa đệm nặng có thể chèn ép vào ống sống, làm hẹp ống sống, ảnh hưởng đến xúc cảm ở tay chân. Nếu tình trạng hẹp ống sống không sớm được can thiệp, nguy cơ tắc nghẽn lưu lượng máu và dẫn truyền thần kinh đến tứ chi rất dễ xảy ra, gây tê mỏi chân tay.

Một số trưởng hợp bị hẹp ống sống bẩm sinh với tình trạng cột sống bị biến dạng, thu nhỏ lại, làm các rễ thần kinh chạy qua bị chèn ép, gây ra gây tê tay chân liên tục kéo dài. Tình trạng này nếu để lâu sẽ gây tắc nghẽn lưu thông máu, vận động khó khăn.

3.1.6. Đa xơ cứng

Các vấn đề liên quan đến thị lực, tê, ngứa, yếu cơ… là biểu hiện của đa xơ cứng. Bệnh này là rối loạn tự miễn, có tác động trực tiếp đến hệ thần kinh trung ương, gây tổn thương màng bọc Myelin và dẫn đến triệu chứng tê bì chân tay.

3.1.7. Viêm đa rễ thần kinh

Tình trạng này xảy ra khi hệ thần kinh ngoại biên bị tổn thương làm rối loạn cảm giác, dẫn đến tê tay chân. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể tử vong do suy hô hấp, sặc phổi.

3.1.8. Xơ vữa động mạch

Đây là là nguyên nhân hàng đầu gây nên các cơn nhồi máu cơ tim, đột quỵ, tai biến mạch máu não. Dấu hiệu tê tay chân là do các khối vật chất bất thường bám lên thành mạch gây xơ cứng, hẹp lòng mạch, chèn ép dây thần kinh.

3.1.9. Bệnh tiểu đường

Khi lượng đường trong máu tăng cao, các mạch máu có thể bị tổn thương, đồng thời giảm lưu thông máu và dẫn tới tê bì tay chân.

3.1.10. Đau dây thần kinh tọa

Vì những bệnh lý về cột sống hay do thói quen lười vận động, vận động sai cách sẽ khiến cho dây thần kinh tọa bị chèn ép gây đau nhức và tê bì từ vùng thắt lưng tới mông, đùi, bắp chân.

3.1.11. Thiếu máu não

Nhiều trường hợp thiếu máu não là do bẩm sinh nhưng cũng nhiều trường hợp thiếu máu não là do thói quen ăn uống không khoa học, thiếu chất dẫn đến thiếu máu não. Khi bị thiếu máu não, cũng có thể dẫn đến tình trạng mạch máu bị chèn ép và lưu thông kém và khiến cho người bệnh bị tê bì tay chân.

3.2. Sinh lý

3.2.1. Làm việc không khoa học

Bê vác vật nặng, ngồi, đứng quá lâu ở một tư thế, lười vận động và thường xuyên ngồi dưới máy lạnh sẽ khiến mạch máu và thần kinh bị chèn ép, máu khó lưu thông dẫn đến tê tay chân, cơ thể mệt mỏi.

3.2.2. Sinh hoạt sai tư thế

Những thói quen trong sinh hoạt hàng ngày như: nằm ngủ chỉ nghiêng một bên, gối quá cao, đi giày cao gót thường xuyên,… có thể làm tổn thương mao mạch và rễ thần kinh, dẫn đến tê chân tay và giảm khả năng vận động thể chất.

3.2.3. Nguyên nhân tê tay chân do chấn thương

Tình trạng tổn thương tay, chân, cột sống, hông, mắt cá do tai nạn giao thông, lao động hoặc tai nạn thể thao có thể khiến cơ bị sưng viêm và chèn ép lên dây thần kinh, từ đó làm cho chân tay tê bì..

3.2.4. Thường xuyên rơi vào tình trạng căng thẳng, mệt mỏi

Tâm trạng mệt mỏi, căng thẳng do áp lực công việc, cuộc sống kéo dài có thể kích thích các tế bào thần kinh gần bề mặt da, gây ra hiện tượng ngứa và tê bì.

3.2.5. Phụ nữ mang thai ở những tháng cuối thai kỳ

Giai đoạn cuối của thai kỳ, nhiều phụ nữ liên tục có cảm giác tê bì chân tay. Nguyên nhân là do thai nhi phát triển mạnh sẽ tạo áp lực, chèn ép lên mạch máu và các dây thần kinh, khiến quá trình lưu thông máu trở nên khó khăn. Ngồi hoặc đứng quá lâu đều có thể khiến cho các mẹ bầu khó chịu và có cảm giác tê bì tay chân.

3.2.6. Lạm dụng rượu bia

Rượu bia là tác nhân phá hủy mô xung quanh cơ thể, bao gồm hệ thống dây thần kinh. Điều này cũng lý giải tại sao tiêu thụ quá nhiều thức uống có cồn khiến bạn gặp phải triệu chứng yếu cơ, ngứa ran và tê bì ở chân tay.

3.2.7. Thay đổi thời tiết

Thời tiết cũng là một trong những yếu tố ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe của chúng ta. Khi thời tiết chuyển lạnh, một số người, đặc biệt là những người lớn tuổi sẽ có thể bị tê nhức, tê bì tay chân.

3.2.8. Tác dụng phụ của thuốc

Tình trạng tê bì tay chân cũng có thể là do một số tác dụng phụ của thuốc điều trị. Nếu bạn ngừng uống thuốc thì triệu chứng này cũng sẽ không còn nữa.

4. Triệu chứng thường gặp của tê bì tay chân

Các dấu hiệu khởi phát ban đầu của tê chân tay thường rất nhẹ: tê các đầu ngón tay, châm chích, dị cảm, kiến bò, chuột rút, nhức mỏi… Do đó mà người bệnh rất dễ chủ quan, không thăm khám sớm. Các triệu chứng này có thể nặng thêm và kéo dài, đồng thời đau tê bì sẽ lan rộng dọc cánh tay, bàn chân gây ảnh hưởng đến cử động cho người bệnh. Triệu chứng tê bì chân tay có thể xuất hiện ở các ngón chân, bàn chân, tay, cánh tay, bả vai, đùi, mông, vùng thắt lưng, cụ thể như:

• Đau mỏi cổ vai gáy lan xuống nửa người kèm theo triệu chứng tê bì một bên
• Tê /dị cảm mặt trong cánh tay lan xuống ngón 4/5 chẳng hạn , khi nằm lâu /để tay chân ở vị trí cố định trong 1 khoảng thời gian nào đó, râm ran như kiến bò
• Tê kiểu châm chích, nóng bỏng tứ chi kiểu của bệnh lý viêm đa dây thần kinh trong tiểu đường, bệnh lý tổn thương đa rễ /nhiều rễ -dây thần kinh
• Tay chân mất cảm giác: tình trạng tê kéo dài sẽ khiến tay, chân bị mất cảm giác, thường gặp nhất về đêm.
• Tê buốt lan dọc cánh tay, cẳng chân: tê buốt lan đến hết cánh tay, cổ chân, cẳng chân và gây hạn chế vận động
• Những bệnh lý tê đau của hội chứng ống cổ tay /dị cảm trong hội chứng hạ canxi máu tiềm ẩn
• Tê yếu kiểu trung ương kèm theo thay đổi cảm giác, phản xạ và có tổn thương thần kinh sọ
• Chuột rút ở tay chân: co thắt cơ đột ngột gây đau nhức âm ỉ bắp tay, bắp chân.

5. Biện pháp phòng tránh

Để phòng ngừa tình trạng tê tay nói riêng và cả các bệnh lý nguy hiểm khác, mỗi người nên xây dựng cho mình những thói quen sinh hoạt, ăn uống cùng chế độ tập luyện khoa học, lành mạnh.

• Chế độ ăn uống cần bổ sung nhiều thực phẩm lành mạnh, chứa nhiều chất dinh dưỡng, vi chất tốt cho cơ thể, hệ xương khớp, hệ thần kinh, máu như vitamin D, canxi, vitamin K…
• Tập luyện thể dục thể thao hàng ngày, phù hợp với thể trạng để xương khớp chắc khỏe, dẻo dai, máu huyết được lưu thông ổn định…
• Sắp xếp hợp lý thời gian làm việc và nghỉ ngơi, tránh ngồi lâu một vị trí, có thể đi lại khoảng 5-10 phút sau khi làm việc liên tục trong 1 – 2 giờ. Bên cạnh đó, cũng cần tránh làm việc trong nhiều giờ liền, giữ tinh thần thoải mái, tránh áp lực quá nhiều vì công việ
• Hạn chế tối đa các thực phẩm, đồ uống, chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, đồ ăn nhanh, đồ ăn chiên rán… Vì những loại thực phẩm này không chỉ khiến cho tình trạng tê tay chân ngày càng nghiêm trọng hơn mà còn lấy đi những chất dinh dưỡng cần thiết cho xương khớp, hệ thần kinh và máu.
• Luôn giữ cân nặng ở mức cân bằng, việc tăng cân quá mức có thể tạo áp lực lên cột sống dẫn đến thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm… chèn ép lên rễ thần kinh gây tê tay chân.

Hi vọng chia sẻ này mang đến cho bạn những thông tin hữu ích về bệnh tê bì tay chân và những biện pháp gần gũi để phòng tránh. Bản chất tê bì chân tay không quá nguy hiểm, nhưng đôi khi nó lại là dấu hiệu cảnh báo về một hoặc nhiều vấn đề sức khỏe phức tạp hơn. Nếu bạn hoặc người thân cảm thấy tê bì chân tay bất thường, hãy theo dõi trong một thời gian, nếu triệu chứng ngày càng nặng hơn thì hãy đi khám để được tư vấn và chữa trị sớm nhé!

Hơn thế nữa, hiểu được những ảnh hưởng của tê bì tay chân đối với chất lượng cuộc sống của bạn, Dưỡng đã mang đến gói trị liệu chuyên sâu trong vòng 60 phút với nhiều phương pháp kết hợp như đẩy gậy đả thông kinh lạc, xông ngải cứu, chải lược thông kinh lạc, giác hơi chân không, kéo hồ lô thải độc…nhằm kích thích máu lưu thông, cải thiện những khó chịu của bệnh.

Hơn cả một liệu trình, Dưỡng mong muốn mang đến khoảng không gian yên tĩnh, thư thái với âm nhạc du dương, những thao tác massage cẩn trọng và tâm huyết của các bạn kỹ thuật viên, những mong cơ thể bạn được thả lỏng, dẻo dai.

Không biết những mệt nhọc và bất tiện trong những cơn tê bì tay chân có đủ lớn để bạn tìm đến Dưỡng, tin tưởng Dưỡng và cho Dưỡng cơ hội được giúp bạn trị liệu không? Hãy gửi cho Dưỡng đôi dòng tin nhắn để Dưỡng chuẩn bị thật chu đáo cho những cuộc hẹn và sự tin tưởng của bạn nhé!